Zengezur Koridoru projesi nedir? Zengezur Koridoru neden önemli? Zengezur koridoru nerede?

Ermenistan ve Azerbaycan arasında geçtiğimiz günlerde sınır bölgesinde yaşanan çatışmalarda iki taraftan da onlarca asker hayatını kaybetti. Bazı uzmanlar, çatışmaların nedenlerinden biri olarak Zengezur koridoru projesindeki düğümün çözülmemesine işaret etti.

Ermenistan’ın en güneyinde yer alan eyalet, Syunik adını taşıyor. Azerbaycan’da ise bu bölge için Zengezur ismi kullanılıyor. Bu bölgenin doğusunda Azerbaycan, güneyinde İran, batısında ise Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti yer alıyor.

Zengezur koridoru projesi ise bu bölgeden açılacak kara ve demiryolu ulaşımıyla Azerbaycan’ı doğrudan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne bağlamayı hedefleyen projenin adı. Daha geniş anlamda ise proje Azerbaycan’ı doğrudan Türkiye’ye bağlamayı amaçlıyor. Azerbaycan ve Ermenistan, projeye farklı yaklaşıyor.

Zengezur Koridoru neden önemli?

Erdoğan ile Aliyev arasındaki görüşmelerde gündeme gelmesi beklenen konulardan biri de Zengezur Koridoru.Bu koridor, Nahçıvan’ı Azerbaycan’ın batısına bağlayacak olan ve Ermenistan topraklarından geçmesi beklenen yolu ifade ediyor.

Daha geniş anlamda ise proje Azerbaycan’ı doğrudan Türkiye’ye bağlamayı amaçlıyor. 2020’deki 2. Dağlık Karabağ Savaşı sonrası imzalanan anlaşmada Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile Azerbaycan arasında ulaşım yollarının açılması öngörülmüştü ancak henüz bu konuda bir ilerleme kaydedilmedi.

Ancak Azerbaycan ve Ermenistan bu maddeye farklı yaklaşıyor.

İlgili maddede, “Bölgedeki tüm ekonomi ve ulaşım bağlantıları açılacaktır. Ermenistan Cumhuriyeti; insanların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ulaşım bağlantılarının güvenliğini garanti eder” ifadelerine yer verildi.

Metinde ayrıca, “Tarafların mutabakatı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın Batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım bağlantılarının inşası gerçekleştirilecektir” cümlesi yer aldı. Azerbaycan bu madde ile iki ülkenin Zengezur koridoru konusunda anlaşmış olduğunu öne sürüyor. Ermenistan ise ulaşım yollarının açılmasını desteklediğini ancak bu maddede Zengezur adının kullanılmadığı gibi Bakü’nün talep ettiği şekliyle bir koridor projesinden de bahsedilmediğini belirtiyor.

Türkiye neden istiyor?

Ankara, Azerbaycan’ın talep ettiği Zengezur koridoru projesini savunuyor ve çok önemli buluyor. Proje, Türkiye’nin doğrudan Azerbaycan’a ve Orta Asya’daki Türk cumhuriyetlerine açılması imkânı olarak görülüyor.

Türkiye ile Azerbaycan’ın 15 Temmuz’da imzaladıkları Şuşa Beyannamesi ile projeye yaklaşım, bir resmiyet de kazanmış durumda.

Bu anlaşmanın ilgili bölümünde şu ifadeler yer aldı: “Taraflar, Türkiye ve Azerbaycan’ı birleştiren Azerbaycan Cumhuriyeti Batı rayonları ile Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki koridorun (Zengezur Koridoru) açılmasının ve söz konusu koridorun devamı olarak Nahçıvan-Kars demiryolunun inşaatının iki ülke arasındaki ulaştırma-iletişim ilişkilerinin yoğunlaştırılmasına önemli katkı sağlayacağını belirtirler.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yıl Azerbaycan ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, “Bu coğrafyadan geçecek kara ve demir yolu hatları sadece Azerbaycan ve Türkiye için değil tüm bölge ülkeleri için ekonomik ve ticari fırsatlar doğuracaktır. Gün gelecek Zengezur’dan çıkıp İstanbul’a kadar gidebileceğiz, Iğdır, Kars’a gidebileceğiz ve bölgenin transit lojistik merkez olma konumu perçinlenecektir. Bu gelişmeden İran, Gürcistan, Ermenistan dahil Azerbaycan’ın tüm komşuları istifade edecektir” diye konuştu.