Dünyadaki emisyonların üçte biri inşaat dalından geliyor. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı Avrupa Birliği’nin (AB) 2050’de karbon nötr olma gayesiyle karbon salımı yüksek eserlere vergilendirme yaparak uygulamaya koyacağı Yeşil Mutabakat, birinci etapta inşaat kesiminde çok fazla kullanılan çimento, demir-çelik, alüminyum üzere dalları etkilediği için doğal taş kesiminde de kapsamlı bir değişimi gerektiriyor.
Türk doğal taş dalı Yeşil Mutabakat’a ahengi ve “Karbonsuz İktisada Geçiş” amaçları doğrultusunda çalışmalarına başladı.
Doğal taş kesiminde dünyanın en büyük fuarlarından biri İzmir Marble Doğal Taş ve Teknolojileri Fuarı’nda Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri İbrahim Alimoğlu iştirakiyle Ege Maden İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Üyesi Efe Nalbantoğlu’nun moderatörlüğünde, Dünya Doğal Taş Birliği (Wonasa) Yöneticisi Anil Taneja, Silkar Madencilik İdare Şurası Lideri Erdoğan Akbulak ve Metsims Sürdürülebilirlik Danışmanlığı Kurucusu ve Yöneticisi Hüdai Kara’nın iştirakleriyle “Doğal taş Bölümünde Sürdürülebilirlik Çevresel Eser Bildirimi” semineri ve Eletra Trade Yöneticisi Alper Demir’in iştirakiyle “Avustralya’daki Fırsatlar, İş Yapma Kültürü ve Doğal taş Bölümündeki Kıymetli Yasal ve Ticari Gelişmeler” semineri düzenlendi. Program sonunda iştirakçilere plaketleri takdim edildi.
Aynı vakitte Ege Maden İhracatçıları Birliği’nin yürüttüğü Avrupa Birliği (AB) projesi çerçevesinde, VR Gözlüklü İSG Eğitim Simülasyonu, TİM Maden Kesim Konseyi Lideri ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Lideri Rüstem Çetinkaya, Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri İbrahim Alimoğlu, MAPEG Uzmanı Mustafa Sever ile kesim temsilcilerine ve fuar iştirakçi firmalarına tanıtıldı.
Doğal taş bölümünde dünyanın en büyük 16’ıncı ithalatçısı pozisyonunda olan Avustralya ile ilgili bilgi veren Eletra Trade Yöneticisi Alper Demir, “Avustralya varlıklı bir pazar. Dünyanın en güçlü 10 ülkesinden birisi. Türkiye ve Avustralya dost iki ülke. İnşaat bölümü her geçen gün büyüyor. Avantajlı bir pazar. Dünyanın alım gücü paritesine bakıldığında birinci 10’da olan bir ülke. Emekçi haklarını çok önemsiyorlar. Eşitlik, toplumsal uygunluk, etraf dostu üretim ve sürdürülebilirlik öncelikleri.” dedi.
Sürdürülebilirlik yeni jenerasyon doğal taş sanayisinde büyümenin motoru olabilir
Dünya Doğal Taş Birliği (Wonasa) Yöneticisi Anil Taneja: “Sürdürülebilirlik kuşaktan nesile ziyan vermeden bugünün muhtaçlıklarını karşılamaktır. Her vakit çevik ve son derece esnek olması gereken bir çağda yaşıyoruz. Birtakım ülkelerde, bilhassa Kuzey ve Batı Avrupa’da, ABD’de projelerde EPD evrakları yani sürdürülebilirlik kriterleri belirleyici hale gelmeye başladı. Yeni uygulamalar, yeni jenerasyon doğal taş sanayisi için büyümenin motoru olabilir.” dedi.
Doğal taşa da regülasyonlar gelecek, ayak seslerini duyuyoruz
Ege Maden İhracatçıları Birliği Lideri İbrahim Alimoğlu, “Dünyadaki emisyonların üçte biri inşaat bölümünden geliyor. İnşaat kesiminde kullanılan çimento, demir çelik üzere birçok ürünün/malzemelerin karbon ayak izlerinin düşürülmesi için önemli çalışma yapılıyor. Bu Yeşil Mutabakat ile mecburî hale gelmeye başladı. Regülasyonlar çimento, demir çelik, alüminyum üzere büyük kalemlerden başladı. İnşaatta çok kullanılan doğal taşa da regülasyonlar gelecek, ayak seslerini duyuyoruz. Bir binanın gümüş altın sertifika alması için kullanılan her gerecin Çevresel Eser Beyanı (Environmental Product Declarations, EPD) aranacaktır. Önümüzdeki yıllarda mecburî hale gelecek. Türk doğal taş bölümü olarak ne kadar evvelce hazırlıklı olursak bir adım öne geçeriz. Kalın taşlarda karbon salınımı daha yüksek. İnce taşlar göndermemiz avantajlı olabilir. Taşı ürettiğiniz güç kaynağı da en kıymetli noktalardan biri. Yenilenebilir güç kaynaklarımız artarsa çok daha yeterli olacak. Türkiye fosil yakıtları azalttığında olumlu gelişmelerle karşılaşacağız. Önümüzdeki devirde dünyada karbon ayak izi piyasası kurulacak. Hudutta Karbon Vergisi Sistemiyle her eser için eşik pahalar olacak. Avrupalı ithalatçılar her eserde karbon ayak izine bakacak, eşik bedelin üstündeyseniz ihracatçılarımız bedel ödeyecek. Hasebiyle bir karbon piyasası ve ticaret kapısı oluşacak.” dedi.
Doğal taşta karbon ayak izi ve su kullanımı nispeten düşük
Ege Maden İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Üyesi Efe Nalbantoğlu, “Son yıllarda dünyada ticaret sürdürülebilirlik ekseninde yine şekilleniyor. Yeşil dönüşüm ve sürdürülebilirlik prensipleri firmaların stratejilerinin odağında konumlanıyor. Kelam konusu değişim ve dönüşümden doğal taş bölümünün etkilenmemesi elbette düşünülemezdi. Her ne kadar doğal taş üretim süreçleri açısından incelendiğinde karbon ayak izi ve su kullanımı nispeten düşük olsa da eserler ve üretim süreçlerinin etraf dostu pratiklerle zenginleştirilmesi ehemmiyet arz ediyor. Bölüme yol göstermek ismine Doğal Taşta Sürdürülebilirlik Kılavuzunu yakın vakitte çevirdik.” diye konuştu.
Çevresel Eser Beyanı (EPD) dokümanı zarurî hale gelecek
Tüm dünyada geçerli ve Avrupa’da standart haline gelen Çevresel Eser Beyanı (Environmental Product Declarations, EPD) belgesinin birçok sanayi de mecburî hale gelmeye başladığını söyleyen Silkar Madencilik İdare Heyeti Lideri Erdoğan Akbulak şunları söyledi:
“EPD; eserlerin ömür döngüleri boyunca ortaya çıkan çevresel tesirlerin, karbon emisyonu datalarının şeffaf ve karşılaştırılabilir bir biçimde ortaya koyan, bağımsız doğrulanmış ve tescil edilmiş evraktır. Tedarik zincirinin tüm basamaklarında kullanılan gücün çeşidi, kimyasal unsurun içeriği, emisyonlar üzere süreçlerin inceleniyor. EPD, çevresel performans bilgisi, ömür döngüsü değerlemesi, kaynak kullanımı, güç kullanımı, çeşitli emisyon kaynakları hakkında bilgi sağlıyor. Yalnızca üretim süreci değil daha sonra kullanım sırasında örneğin; bir binanın 50 yıllık ömrü varsa eser o binadan söküldüğünde yapacağı karbon salınımını da ölçüyor. Eserlerin hayat döngüsüne nazaran bilgi toplanıyor ve envanteri oluşturuluyor. 1 metrekare en son eser için tüketilen tüm materyaller ile ilgili bilgiler, ne kadar ambalaj, ne kadar su kullanıldığı, fabrika üretim ölçüleri, tartısı, firesi, yıllık güç tüketimi ocaklarda ne kadar fabrikada ne kadar kullanıldığı, nakliye ilgili ocak içerisinde nakliye hareketleri eserin fabrikaya nakliyesi ve fabrika içerisinde elleçlenme nakliye süreci, ihracata giderken ki zincir, üretim atıklarının toplam ölçülerinin ne kadarının geri dönüştürülebildiği, eserin kurulumunda montajda kullanılan materyaller ve harcanan güç emisyon, eser ömrünü tamamladıktan sonra diğer bir noktaya nakliyesi tüketimi üzere A’dan Z’ye bütün süreçle ilgili faktörler hesaplanıyor. Eserin sertifikasyonu tamamlanıyor.”
Türkiye EPD dokümanına sahip ülkeler içinde Avrupa’da üçüncü sırada
Metsims Sürdürülebilirlik Danışmanlığı Kurucusu ve Yöneticisi Hüdai Kara, “Yapı materyallerinin çevresel performansını biliyor olmamız gerekiyor. EPD’nin çok yakında bütün yapı gereçlerinde ve öteki eserlerde de kullanılmaya başlanacağı bir nizama yanlışsız gidiyoruz. Döngüsel ekonomiyi gerçekleştirmek için aksiyon almamız lazım. Emisyonların birçok yapı kesiminden geliyor. Binaların değerlendirmesinde bu tıp datalara muhtaçlık var. Yeşil Mutabakata uyumluluk içinde binaları değerlendirirken binadaki karbon emisyonunu metrekare başı bilmemiz gerekiyor, hangi tıp nasıl gereçler yüksek emisyon mu düşük mü sorularına karşılık aranması gerekiyor. Bu noktada bu soruya yanıt verecek tek doküman EPD dokümanlarıdır. Avrupa’da çok yaygın küresele gerçek açılıyor. Tedarik zincirindeki kullanıcıların eserleri yine kullanabilmesi ya da eserlerin atık idare tesislerinde gerçek halde işlenebilmesi için her bir eser yapısı hakkında en yanlışsız bilgilerin paylaşıldığı dijital eser pasaportu sistemi bizim için değerli. İSO 14025 Standardı, 14040/44 Standardı çevresel performansta ürünün beşikten mezara hammaddeden en son eserin bertarafına kadar çevresel performansı değerlendirdiğimiz standartlar. EPD Dokümanında globalde Avrupa başı çekiyor, muazzam büyüme var. Türkiye en fazla EPD dokümanına sahip ülkeler içinde İtalya ve İsveç’in akabinde Avrupa’da üçüncü sırada. Yapı materyallerinde olduğu üzere dokuma dalı, kimya, besin dalında de büyük firmalar yeşil satın alma süreçleri yürütüyor birçok EPD dokümanı ediniyor. EPD Dokümanı süreci 3-4 aylık bir süreç, eser sayısı arttıkça süreç uzuyor. Eserin çevresel performansını şeffaf bir biçimde ortaya koyuyor. Artık yalnızca eser karbon ayak izi değil kurumsal karbon ayak izi değerli. Kendi üretiminizin bir röntgenini çekiyorsunuz. Mimarlar da sürdürülebilirliğe odaklandı.” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı