Tonsillofarenjit adı verilen hastalık çocuklarda ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı, karın ağrısı ve kusma belirtileri ile ortaya çıkıyor. 5-15 yaşlar ortasındaki tonsillofarenjitlerin %15-30 kadarı A Kümesi Beta Hemolitik Streptokok (GAS) ismi verilen bakteri sebebi ile meydana gelebiliyor. Bu bakteri tıpkı vakitte kızıl hastalığına da neden olabiliyor. Damlacık ve temas yoluyla kolaylıkla bulaşabilen A Kümesi Beta Hemolitik Streptokok bakterisi antibiyotik ile tedavi edilebiliyor. Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Kısmından Uz. Dr. Süeda İş, A Kümesi Beta Hemolitik Streptokok bakterisinin neden olduğu tonsillofarenjit ve kızıl hastalığı hakkında bilgi verdi.
Streptokoklar damlacık enfeksiyonu ve yakın temasla bulaşıyor
Tonsillofarenjit çoğunlukla viral bir enfeksiyondan kaynaklanır. Bakteriyel nedenler ortasında en yaygın olanları A Kümesi Beta Hemolitik Streptokoklarlardır. Streptokoklar şahıstan bireye damlacık enfeksiyonu yahut yakın temas yoluyla bulaşır. Bu mikroplar bilhassa okullarda, anaokullarında yahut bakım meskenleri üzere çok sayıda insanın bir ortada olduğu yerlerde kolaylıkla yayılabilir. Muayene bulguları ortasında; bademciklerde iltihaplı görünüm ve şişlik, boyun lenf nodlarında büyüme, damakta küçük kırmızı noktalar, küçük lisanda şişme ve bedende tipik döküntüler görülebilir. Küçük çocuklar bu hastalıkta yutmada oluşan ağrı sebebiyle yemek yemeyi reddedebilmektedir.
Tedaviden evvel hastalığa neyin sebep olduğu kesin olarak belirlenmelidir
Tanıda klinik bulgularla birlikte boğazdan alınan süratli antijen testi, boğaz kültürü testi kullanılır. ASO (Antistreptolizin O) değerinin yüksekliği tanıyı takviyeler. Bu değer streptokok enfeksiyonu varlığında yüksek çıkmaktadır. Tanı antibiyotik tedavisi başlanmadan evvel konulmalıdır. Bu sebeple ateş ve boğaz ağrısı olan hastalardan sürüntü örneği almak kıymetlidir. Şayet süratli antijen testi negatif geldiyse ve klinik kuşku hala devam ediyorsa boğaz kültürü alınması, bu sırada antibiyotik tedavisinin başlanması ve kültür sonucunun takibi önerilir.
Antibiyotik tedavisi uygun doz ve müddette uygulanmalıdır
GAS tonsillofarenjitinin kimi komplikasyonları olabilir. Bunlar iltihap oluşturan ya da oluşturmayan olarak 2’ye ayrılabilir. Akut romatizmal ateş, poststreptokoksik reaktif artrit, kızıl hastalığı, streptokoksik toksik şok sendromu, akut glomerülonefrit, GAS bağlı pediatrik otoimmun nöropsikiyatrik hastalık (PANDAS) iltihap oluşturmayan komplikasyonlardır. İltihap oluşturan komplikasyonlar ise; boyun, bademcik çevresinde selülitler ya da apseler, orta kulak iltihabı, sinüzit, deri ve yumuşak doku enfeksiyonları olarak sayılabilir. GAS tonsillofarenjiti olaylarında etkenin müspet saptanarak antibiyotik tedavisinin uygun dozda ve müddette olması, komplikasyonları en aza indirmek için önemlidir.
Kızıl hastalığında döküntüler çoğunlukla uzunluğunda başlıyor
Kızıl hastalığı; boğaz ağrısı, yutma zahmeti, yanaklarda kızarıklık, titreme, kusma, baş ağrısı ve beden ağrıları, bitkinlik ve çoklukla yüksek ateşle ansızın başlar. Hastalar sıklıkla şiddetli boğaz ağrısından şikayet ederler. Kızıl hastalığında GAS farenjiti ile birlikte bedende kırmızı renkli lezyonlar görülür. Bu lezyonlarda zımpara kağıdı görünümü mevcuttur. GAS’ların toksinlerine bağlı olarak gelişir. Ateş, boğaz ağrısı üzere belirtilerin başlamasının akabinde ekseriyetle 1-2 gün içerisinde döküntüler başlar. Döküntüler çoğunlukla uzunluğundan başlar, gövde, kol ve bacaklara yayılır. Çocuğun yanaklarında kılcal damarlarda kan toplanmasına bağlı kızarıklık ve ağız çevresinde solukluk da tipiktir. Hastalığın birinci günlerinde beyaz çilek lisanı ve birkaç gün sonra da kırmızı çilek lisanı oluşabilir. İlerlemiş olaylarda deride, ellerde ve ayaklarda pullanma ile akabinde soyulma görülebilir.
Kızıl hastalığında bulaştırıcılık antibiyotiğe başlandıktan 24 saat sonra sona eriyor
Kızıl hastalığına karşı bir aşı bulunmamaktadır. Tedavi semptomlara bağlıdır. A Kümesi Beta Hemolitik Streptokok bakterisinin neden olduğu kızıl hastalığında tedavi penisilin kümesi antibiyotiklerle yapılmaktadır. İlacın başlanması ile kısa müddette ateş olağana döner. Bulaştırıcılık ise antibiyotiğe başlandıktan 24 saat sonra sona ermektedir. Bu sebeple antibiyotik tedavisine başlandıktan sonra 1 boyunca konutta kalınması önerilmektedir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı