Altın Portakal Film Festivali nedir?

Altın Portakal Film Festivali nedir? Altın Portakal Film Festivali nerede yapılır? Altın Portakal Film Festivali kaç yılında yapılmıştır? Altın Portakal Film Festivali neden gündemde? İşte detaylar… 

60. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin Ulusal Belgesel Yarışma seçkisinden çıkarılan, KHK’lilerin anlatıldığı ‘Kanun Hükmü’ belgeseli tepkiler üzerine tekrar seçkiye alındı. Bu kez de Kültür ve Turizm Bakanlığı festivalden çekildi. Bunun üzerine sansür geri geldi ve film yeniden çıkarıldı.

Peki Altın Portakal Film Festivali nedir?

Antalya Altın Portakal Film Festivali, 1964 yılından bu yana Türkiye’nin Antalya ilinde düzenlenen film festivalidir. Direktörlüğünü Ahmet Boyacıoğlu’nun gerçekleştirdiği festival, Antalya Büyükşehir Belediyesi ve Antalya Kültür Sanat Vakfı tarafından her yılın sonbahar mevsiminde Antalya genelindeki çeşitli mekanlarda gerçekleştirilmektedir.

Antalya Altın Portakal Film Festivali, Avrupa ve Asya’nın en köklü film festivallerinden biri, Türkiye’nin ise en eski ve uzun soluklu film festivalidir. Festival, 2005 yılından bu yana Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali adıyla gerçekleşmekte; festival programı içinde uluslararası yarışma bölümü de yer almaktadır.

Tarihçe

Antalya’da yıllar boyu düzenlenen pek çok etkinliğin temeli 1950’de Aspendos Tiyatrosu’nda atılmıştır. Serik ilçesi Belkıs köyündeki Roma dönemine ait Aspendos Tiyatrosu’nun harabe olmaktan kurtulması ise Gazi Mustafa Kemal’in 9 Mart 1930’da tiyatroyu ziyareti sırasında söylediği Bu tiyatroyu onarınız ama, kapısına kilit vurmayınız. Burada temsiller veriniz, güreşler düzenleyiniz. sözlerinden dolayıdır. Bu ziyaretten iki yıl sonra 1932 yılında Belkıs Harabeleri olarak anılan Aspendos Tiyatrosu kısmen onarılmış ve tiyatroda gelirleri Kızılay’a aktarılacak bir güreş karşılaşmaları düzenlemiştir. Bu tarihten sonra Aspendos’ta okul, halk evi gibi kurumlar yararına güreş düzenlemek gelenek haline gelmiştir.

Antalya’daki ilk kültürel etkinlikler Aspendos Tiyatrosu’nda yapıldı.

1950 yılına gelindiğinde tiyatroda düzenlenen Belkıs Güreşleri, Antalya’daki düzenli ve kalabalık kitlelere hitap eden etkinliklerin başlangıcıdır. 1950-1953 yılları arasında düzenlenen bu güreşlerin amacı ise eğlence kadar o dönemdeki siyasi yapıdır. 1950 seçimleri öncesi tüm ülkede olduğu gibi iktidar partisi Cumhuriyet Halk Partisi ile muhalefet partisi Demokrat Parti’nin siyasi rekabeti Aspendos’a da taşınır.

1950-53 yılları arasında yapılan güreşlere 1954-1958 yıllarında milletvekili seçimleri, Aspendos’un onarıma alınması gerekliliği ve katılımcılara kalacak yer ayarlanamaması nedeniyle yapılamadı.

Antalya Festivalleri

Antalya halkının da ilgisini çeken 1950-1953 dönemi festivalleri 4 yıllık aranın ardından 1959 yılında Antalya Festivali adı altında düzenlendi. Festival sadece adını değiştirmekle kalmadı, düzenlenme biçimi de değişti. 1 Mayıs 1959’da başlayan festival 3 gün sürdü. Festival için Antalya Belediyesi bir komite kurdu. Önceki yıllarda CHP-DP çekişmesine sahne olan festivalde bu kez iki partinin de il temsilcileri, Antalya’yı Tanıtma ve Turizm Derneği başkanı ve Antalya Borsa ve Ticaret Odası başkanıyla festivalin düzenlenmesinde beraber görev aldılar.

Festivalden önce PTT tarafından iki valörden ibaret Aspendos pulları satışa çıkarıldı. Antalya Belediyesi de festival için seferberlik ilan ederek 30 Nisan gününü temizlik günü ilan ederek, Antalyalılardan şehrin temizliği konusunda duyarlı davranmalarını istedi.^

Daha önceki festivallerin en büyük ilgi çeken bölümü olan yağlı güreşlere ilaveten Ankara, Eskişehir, Denizli ve Antalya Esnaf Spor kulüplerinin serbest güreş takımları festival için davet edildi. İlk günkü güreşler Antalya Atatürk Stadyumu’nda yapıldı. Serbest güreşlerin finalleri de yağlı güreş müsabakaları ile birlikte Aspendos’ta düzenlendi.^

Bu festivalde daha sonraki yıllarda geleneksel hale gelecek olan ilkler yaşandı. Antalya’yı Tanıtma ve Turizm Derneği festivalle ilgili bir basın toplantısı düzenleyerek festival programı açıkladı. Ayrıca Altın Portakal Festivali’nde geleneksel olarak düzenlenen festival korteji, festivalin ilk günü Cumhuriyet Meydanı’nda mehter takımı, Isparta tümen bandosu, güreşçiler, itfaiye teşkilatı, okul öğrencileri ve meslek teşekkülleri ile yapıldı. Böylece festival tarihinin ilk korteji gerçekleşmiş oldu.

Antalya Belediyesi, 1960 yılında Antalya Festivali’ni düzenlemesi için film yönetmeni ve belediye başkanı Ömer Eken’in yakın arkadaşı Behlül Dal’a yetki verdi. Behlül Dal tarafından yapılan avam projeye göre festival organizasyonu için 14 komite kurulup, 80 kadar insan görevlendirildi. Ancak 27 Mayıs günü başlayacak ve üç gün sürmesi öngörülen festival 27 Mayıs sabahı gerçekleştirilen askeri darbe nedeniyle yapılamadı. Yirmi yıl sonra 17. Altın Portakal Film Festivali de yine bir darbe 12 Eylül Darbesi yüzünden yapılamayacaktı.

Bir sene sonra 1961 yılında Antalya Festivali’nin başlangıç tarihi 27 Mayıs’tı. Bu seneki festivalde daha önce festival düzenlemek için kurulan festival komitesi yerini Antalya Festivali Konseyi Vali ve Belediye Başkanlığı’na bıraktı. Açılış töreni stadyumda yapılan etkinlikler, Perge, Aspendos, Side ve Alanya’da da düzenlendi ve 28 Mayıs günü sona erdi.

1962 yılında Antalya Festivali’ne fuar bölümü eklendi. 12 Ekim-21 Ekim 1962 tarihleri arasında yapılan festivalin açılışı Cumhuriyet Meydanı’nda yapıldı ve bu yılki festivale futbol maçları da eklenerek Antalya Festival Kupası düzenlendi. Ayrıca bu sene ilk kez festivalde Türk-Alman Dostluk Derneği’nin girişimiyle Alman Kültür Filmleri ve Amerikan Haberler Servisi film ekibi tarafından park miradorunda ülkelerini tanıtıcı filmler yayınlandı.

1 Ekim-10 Ekim 1963 tarihinde yapılan festival, geçen yıla benzer bir programla ve Akdeniz Fuarı oluşturma hayaliyle açıldı. Programda Cumhurbaşkanlığı Filarmoni Orkestrası’nın konseri, Devlet Tiyatrosu’nun Orhan Asena’nın Tohum ve Toprak isimli eserini Aspendos Tiyatrosu’ndaki temsili, Shell Şirketi Film Ekibi’nin film gösterimleri vardı. Karaalioğlu Parkı fuar alanında Buket mağazasının pavyonunda gösterilen televizyon Antalyalılar tarafından büyük ilgi gördü.